Thanh Phương (Pin) hiện đang là hướng dẫn viên lớp tập nhóm tại các CLB thể dục như California Fitness & Yoga Center và CITIGYM. Trong cuộc trò chuyện với LeLa, Thanh Phương đã chia sẻ về việc ăn chay một cách khoa học và hiệu quả, đặc biệt là với những người luyện tập thể dục thể thao thường xuyên hoặc cường độ cao.
Gia đình tôi theo đạo Phật. Từ nhỏ, tôi đã được gia đình cho ăn chay vào mùng một và ngày rằm hằng tháng. Về sau, mẹ tôi bén duyên nhiều hơn với Phật pháp nên bà bắt đầu ăn chay trường từ năm 2013. Mẹ khuyến khích tôi tạo thói quen ăn chay 10 ngày/tháng (thập chay) và một năm ăn 3 tháng chay (tháng 4, 7 và 10 âm lịch). Năm 2015, sau khi hoàn thành ăn chay trọn tháng 7 âm lịch, tôi không còn muốn ăn mặn nữa và bắt đầu ăn chay trường. Điều trùng hợp là năm 2015 cũng là khi tôi bắt đầu trở thành huấn luyện viên (instructor) của GroupX về bộ môn BodyBalance.
Hiện tại, tôi đang hướng dẫn hai bộ môn của Les Mills là BodyBalance và BodyPump. BodyBalance khá giống với yoga, tập về sự dẻo dai của cơ bắp, giúp cơ bụng khoẻ hơn và mang lại trạng thái thoải mái cho tâm trí. BodyPump là lớp tập tạ cùng âm nhạc giúp cơ săn chắc và khoẻ mạnh hơn. Bản thân hai môn này có sự bù trừ và hỗ trợ cho nhau giúp cân bằng thể trạng. Nên tôi cảm thấy rất tốt khi duy trì hướng dẫn các lớp trên song song với chế độ ăn chay trường.
Hiện nay có rất nhiều chế độ ăn chay. Ban đầu tôi không khắt khe theo đuổi một chế độ nhất định nào, nhưng bây giờ đang cố gắng thực hành theo hướng vegan (thuần chay). Tính tới lúc này, tôi chưa phải là người ăn thuần chay vì thi thoảng vẫn sử dụng mật ong hoặc đi ăn pizza, nhưng thuần chay là mục tiêu cuối cùng của tôi.
Phần lớn các bữa ăn của tôi đều do bố mẹ nấu, theo phong cách chay Việt, ví dụ như: rau củ kho đậu hũ, nấm kho, rau xào và canh. Tôi cũng không cầu kỳ đồ ăn cần giả mặn. Phần lớn bữa ăn chứa nhiều tinh bột, đạm từ đậu hũ, nấm và rất nhiều xơ từ rau.
Nếu hỏi Phương ăn như vậy có đủ dinh dưỡng không thì câu trả lời là "không". Nhưng “không” ở đây là theo cách chế biến của gia đình mình. Còn nếu bạn nghiêm túc hơn với chế độ dinh dưỡng thuần chay và chịu khó tìm nguyên liệu phù hợp thì câu trả lời cho câu hỏi "có đủ chất hay không" là “hoàn toàn có thể".
Ngoài đồ ăn mà bố mẹ nấu cho, tôi cũng luôn bổ sung thêm thực phẩm chức năng để hỗ trợ tập luyện.
Khi chuyển qua chay trường, tôi cũng đã có hai năm rèn luyện ăn chay, từ 2 ngày/tháng sang 10 ngày/tháng rồi thi thoảng ăn trọn một tháng. Ăn thập chay đối với tôi không khó lắm nhưng lần đầu tiên ăn chay trọn tháng thì có gặp khó khăn, thường tưởng nhớ đến các món mặn và… hay đói đêm. Càng về sau, có thể do quen hoặc có duyên với việc ăn chay nên không thèm mặn nữa. Tôi cũng tìm tòi thêm các món ăn vặt dùng được cho ăn chay để khi đói không "thèm sảng".
Năm đầu tiên khi chuyển hẳn sang chay trường, tôi chỉ dạy BodyBalance và không tập cơ nên cơ thể rất thoải mái, không bị mệt mỏi gì. Lúc đó, mình tự biết không đủ sức để tập hoặc dạy các môn thể lực cao nên tôi chỉ tập trung vào bộ môn mình đang dạy và dành thời gian tìm hiểu về cơ thể.
Năm 2018, tôi nghiêm túc hơn với việc tập luyện cơ bắp và tham gia tập BodyPump. Tôi nhận ra chế độ ăn bình thường không đủ nuôi cơ và duy trì thể lực nên cần bổ sung thêm protein bằng thực phẩm chức năng. Tôi sử dụng vegan protein trước khi tập tạ và thấy rất hiệu quả.
Đầu tiên là Classic Plus, dòng protein thực vật hữu cơ cao cấp của thương hiệu Sunwarrior. Classic plus cung cấp 18 axit amin với 9 loại axit thiết yếu, tỷ lệ hợp lý để tạo nên nguồn đạm chất lượng cao. Khác với các thương hiệu protein thực vật hữu cơ khác, Classic Plus của Sunwarrior sử dụng các nguồn lương thực có nguồn gốc cổ xưa và thực vật lên men. Quá trình lên men không chỉ giúp protein dễ tiêu hóa hơn mà nó còn làm tăng cường các chất dinh dưỡng trong nó.
Thứ hai là Warrior blend, tỷ lệ axit amin của Warrior blend tương tự whey và hàm lượng BCAAs cao để phù hợp cho bất kỳ ai đang tập luyện thể thao hay tăng cơ/giảm mỡ.
Thứ ba là Omega 3 từ tảo Sunwarrior Vegan DHA & EPA. Sản phẩm có nguồn gốc trực tiếp từ tảo nguyên chất và chiết xuất từ một chủng vi tảo tự nhiên có chứa phospholipids và glycolipids, giúp cơ thể hấp thụ nhiều Omega-3 hơn so với nhuyễn thể hoặc dầu cá.
Cuối cùng là Multivitamin cung cấp các vitamin và khoáng chất thiết yếu.
Tôi tin nếu biết chọn nguyên liệu và phân chia khẩu phần ăn hợp lý, ăn chay không chỉ đủ dinh dưỡng mà còn giúp cơ thể khoẻ mạnh hơn rất nhiều.
Đối với luyện tập thể dục, mọi người thường quan tâm nhiều đến đạm (protein). Xét cùng một đơn vị khối lượng, thực vật không cung cấp nhiều đạm bằng động vật. Tuy vậy, chúng ta có thể kết hợp nhiều loại để tạo ra một khẩu phần ăn giàu đạm. Ví dụ như thay cơm bằng hạt diêm mạch (quinoa) và các loại đậu giàu đạm (đậu gà, đậu ngựa, đậu trắng, đậu nành Nhật), hoặc thay salad bằng kale, bông cải xanh hay cải bó xôi, thêm vào các loại hạt và nấm. Mỗi thực vật đều cung cấp đạm, khi gộp vào cùng một khẩu phần ăn sẽ cung cấp đủ axit amin, chưa kể chúng còn bổ sung đa dạng về xơ, vitamin và khoáng chất.
Thêm một vấn đề đang được tranh cãi, đó là khả năng tiêu hóa và hấp thụ đạm. Có các luồng ý kiến cho rằng đạm động vật tuy nhiều nhưng khó được hấp thụ khi tiêu hoá và gây ảnh hưởng đến các cơ quan nội tạng như gan và thận. Tôi chỉ xem đây như sự tham khảo và động lực để mình vững tin hơn vào việc ăn chay chứ không muốn bác bỏ một chế độ ăn uống nào khác.
Đối với các bạn đã quen với việc ăn mặn, Phương khuyến khích mọi người chuyển từ từ sang chay, đặc biệt với những ai đang tập luyện thể dục thể thao. Ban đầu có thể ăn 2-3 ngày/tuần, rồi dần dà tăng lên.
Khi chuyển qua ăn chay, cần đảm bảo khẩu phần ăn nhiều đạm và đa dạng nguồn gốc. Ngoài ra nên chuẩn bị thêm các loại hạt và trái cây để ăn xen kẽ giữa các bữa ăn chính, giúp duy trì quá trình trao đổi chất.
Các bạn tập thể dục thể thao có thể tham khảo dòng vegan protein thay cho whey như tôi đã chia sẻ. Nó vẫn đảm bảo performance khi tập luyện và đi theo hướng thuần chay.
Khi ăn chay, tôi thấy tiêu hoá dễ dàng hơn. Đó là lợi ích nổi bật nhất mà bản thân tôi cảm nhận được từ việc ăn chay. Có thể cũng sẽ có những thay đổi về tâm tính nhưng căn bản nhất vẫn là việc tôi ăn chay chỉ vì không muốn sát hại động vật.
Tôi thường nói với bạn mình rằng ăn chay một ngày cũng tốt, ăn chay một bữa cũng tốt, có ăn chay là đã rất tốt. Đôi khi người ta bắt đầu ăn chay vì nghĩ nó lạ, mới mẻ hay thời thượng nhưng biết đâu về sau họ thích thật và tạo thói quen, chuyển hẳn sang ăn chay. Trào lưu thường có tuổi đời ngắn nên sẽ kết thúc sớm. Những người ăn chay vì muốn thể hiện, chí ít họ cũng từng trải nghiệm cảm giác chay là như thế nào. Còn những người lựa chọn ở lại với chay, có nghĩa là họ chọn nó như lối sống!
Bạn thấy bài viết thú vị và muốn đọc thêm về Rèn Luyện?
Kỹ thuật rèn luyện chuyên môn và các chương trình duy trì thể chất bài bản